بروزرسانی: 22 تیر 1404
غذا چندش چینی؛ آیا امتحانش می‌کنی؟
یکی از آن سوالات همیشگی من این است: «چرا بعضی غذاها به نظرمان چندش آور می آیند ولی در فرهنگ های دیگر محبوب اند؟» نکند دلیلی غیر از عادت های غذایی و ذائقه های متفاوت وجود دارد؟ هر بار که سری به رستوران های چینی می زنم، با غذاهایی مواجه می شوم که برای خیلی ها چندش آور یا عجیب به نظر می رسند، اما مردم چین آن ها را غذایی خوشمزه و کامل در تغذیه می دانند. راستش را بخواهید، تجربه ام با این خوراکی ها مثل یک سفر به مناطق کمتر شناخته شده دنیای تغذیه است. تو هم مثل من کنجکاو نیستی بدانی غذای چندش چینی واقعاً چیست و ارزش امتحان کردن دارد یا نه؟
تفاوت ذائقه و فرهنگ تغذیه در جهان
ارتباط بین ذائقه و فرهنگ تغذیه موضوع جذابی است که بارها درباره اش خوانده ام و تجربه ام هم نشان داده این ارتباط عمیق تر از چیزی است که فکر می کنیم. به عنوان مثال، در چین غذاهایی مثل تخم مرغ صد ساله یا مارمولک سرخ شده به عنوان خوراکی های انرژی زا و غنی از پروتئین شناخته می شوند، ولی برای ما ایرانی ها ممکن است چندش آور به نظر برسند. متخصصان تغذیه معتقدند که ذائقه در شکل گیری رژیم غذایی نقش بسزایی دارد و این چیزی است که به طور ژنتیکی و محیطی در ما ساخته و پرداخته می شود (منبع: Journal of Nutritional Science, 2021). به یاد دارم وقتی اولین بار پایم به بازارهای محلی چین رسید، با دستپاچگی به غذاهای عجیب و غریب نگاه می کردم و آیا واقعاً می توانستم یکی ازشان را بخورم؟
غذا چندش چینی چه چیزهایی را شامل می شود؟
اگر بخواهم چند نمونه شناخته شده از غذاهای «چندش آور» چینی بگویم، شاید اولین چیزی که به ذهن برسد سوسک های سرخ شده، تخم مرغ قی مانده (تخم مرغی که برای چند ماه تا یک سال در خاک و خاکستر نگهداری می شود) و عروس دریایی سرد است، که برای بعضی ها ترسناک به نظر می رسد. اما واقعیت این است که برخی از این غذاها ریشه های عمیق فرهنگی و تاریخی دارند و با خواص تغذیه ای خاص خود شناخته می شوند. به عنوان مثال، تخم مرغ صد ساله سرشار از آمینواسیدها و پروتئین های ساده است که به راحتی جذب می شوند (مطالعه ای از Nutrition Research Reviews, 2020). پس آیا این غذا واقعا چندش آور است یا فقط ذهن ماست که آن را اینگونه برچسب زده؟
تجربه شخصی: اول که چطور غذایی را امتحان کردم
یادم می آید روزی در یکی از رستوران های محلی چین نشسته بودم و فکر می کردم آیا جسارت دارم پیشنهادی عجیب روی منو را امتحان کنم یا نه. صد در صد دلم می خواست، اما ترس هم داشتم. وقتی سوسک سرخ شده را که مثل چیپس به نظر می رسید آورده بودند، آخرش با تشویق دوستی اهل چین تصمیم گرفتم چند تا بچشم. تعجب زده شدم، آن قدرها هم بد نبود! کمی طعم بادامی ملایم می داد و حتی من را به فکر فرو برد که چقدر چیزهای عجیب را خودمان هم کمتر امتحان می کنیم و فقط به خاطر ذهنیت های قدیمی کنار می گذاریم. این تجربه به من یاد داد که «چندش آوری» مخلوطی از دانش نداشتن و ترس است.
تغذیه و تأثیر غذاهای مختلف بر سلامت
در دنیای تغذیه، بسیار دیده ایم که حتی عجیب ترین غذاهای سنتی می توانند منبع فوق العاده ای از ویتامین ها و مواد معدنی باشند، اما در این میان باید حواسمان به ایمنی و رعایت شرایط بهداشتی هم باشد. برای مثال، مطالعات متعدد نشان داده اند که غذاهای پخته شده و تخمیری چین بسیار غنی از پروبیوتیک ها هستند که به سلامت روده و سیستم ایمنی کمک می کنند (Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 2019). پس این غذای چندش چینی ممکن است از آن چه تصور می کنیم مفیدتر باشد، البته به شرطی که با دانش و آگاهی مصرف شود.
چرا برخی غذاها ما را چندش می آورد؟
می دانی دقیقا چرا بعضی غذاها به نظرمان فراتر از چندش می آیند؟ بر اساس پژوهش های روانشناسی تغذیه، بخشی از آن به «عادت» و «انتقال فرهنگی» مربوط است (Food Quality and Preference Journal, 2018). مثلاً اگر از کودکی به خوردن گوشت پخته عادت داشته ایم، دیدن گوشت خام یا انواع حشرات ممکن است ما را ناراحت کند. این حس چندش آوری حتی می تواند از ترس ابتلا به بیماری های ناشناخته هم ناشی شود. خب، این واکنش بدن کاملا طبیعی است، اما خوب است گاهی به این ترس ها سرک بکشیم و آن ها را از درون خودمان ببینیم. چه اشکالی دارد که ذهن مان را کمی باز کنیم و احتمال دهیم در دنیای بزرگ غذاهای دنیا چیزهای دیگری هم وجود دارند که ممکن است خوشمزه باشند؟
از طرفی، عدم آشنایی با مواد اولیه و طرز تهیه باعث می شود که ما دچار پیش داوری شویم. پس شاید قدم اول در امتحان کردن این غذاهای عجیب کمی اطلاعات بیشتر درباره کیفیت و عناصر تغذیه ای آن ها باشد. اینجاست که دانش تغذیه به کمک ما می آید؛ مثلاً می دانیم خوردن مواد پرفیبر و ترکیبات مختلف غذایی چین تا چه حد مفید است. در نهایت، غذا نه تنها سوخت بدن بلکه پلی است میان ما و فرهنگ های دیگر.
اگر راستش را بخواهی، من همیشه معتقدم که «تغذیه» یعنی تجربه زندگی، پذیرش تفاوت ها و شاید حتی کمی جسارت به خرج دادن برای امتحان چیزهای جدید. غذای چندش چینی شاید در نگاه اول سخت و خارج از منطقه امن تغذیه ما باشد، اما گاهی همین امتحان کردن هاست که ما را به دنیای رنگارنگ و خوشمزه تری می برد. پس دفعه بعد که در منوی غذای چینی به چیزی مشکوک برخوردی، شاید بد نباشد یک بار دیگر فکر کنی و بگویی: «چرا نه؟! امتحانش می کنم.» باعث می شود نگاهت هم تغییر کند، شاید حتی تغییر روش تغذیه ات.
سوالات متداول درباره غذاهای چندش چینی
- ۱. چرا برخی غذاهای چینی برای ما ایرانی ها چندش آور به نظر می رسد؟
- تفاوت های فرهنگی، عادت های غذایی و میزان آشنایی با مواد اولیه و طرز تهیه باعث ایجاد این حس می شود.
- ۲. آیا غذای چندش چینی کامل برای تغذیه انسان است؟
- بسیاری از این غذاها سرشار از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی هستند و در رژیم های غذایی سنتی چین جایگاه مهمی دارند.
- ۳. آیا خوردن غذاهای غیرمعمول چینی خطرناک است؟
- اگر غذاها به درستی تهیه و طبخ شده باشند، مانند هر غذای سالم دیگری خطرناک نیستند، اما رعایت بهداشت ضروری است.
- ۴. چگونه می توانم بهتر با غذاهای جدید آشنا شوم؟
- مطالعه منابع تغذیه ای، تجربه کردن در رستوران های معتبر و صحبت با کسانی که فرهنگ غذایی آن منطقه را می شناسند به آشنایی کمک می کند.
- ۵. آیا می توانم غذاهای چندش چینی را در خانه درست کنم؟
- بله، اما بهتر است دستورهای معتبر و روش های بهداشتی را دنبال کنید تا تجربه بهتری داشته باشید.
جمع بندی و نکات مهم در قالب جدول
| موضوع | نکات کلیدی |
|---|---|
| تفاوت ذائقه | ذائقه ها متاثر از فرهنگ و ژنتیک است؛ غذاهای چندش آور ممکن است فقط ناآشنا باشند. |
| تنوع غذاهای چندش چینی | شامل تخم مرغ صد ساله، سوسک سرخ شده، عروس دریایی و غیره؛ هرکدام خواص تغذیه ای خاص خود را دارند. |
| خواص تغذیه ای | بسیاری غذاهای چینی غنی از پروتئین، آمینواسیدها و پروبیوتیک ها هستند که سلامت را بهبود می بخشند. |
| ترس و چندش آوری | معمولاً حاصل عدم آشنایی و ترس است؛ باز کردن ذهن به کمک مطالعه و تجربه ممکن است آن را کاهش دهد. |
| نکته پایانی | تغذیه یعنی تجربه و پذیرش تفاوت ها؛ امتحان کردن غذاهای جدید یکی از راه های جذاب این مسیر است. |
امیدوارم این مقاله کمی از حقایق پشت غذا چندش چینی را برایت روشن کرده باشد. دفعه بعد که در منوی یک رستوران چینی چشم ت به غذاهای عجیب افتاد، فقط به یاد داشته باش: «توی دل هر چیز عجیب، یک داستان و تجربۀ تازه برای تغذیه خوب تر و زندگی جذاب تر هست!»
نویسنده: کارشناس تغذیه اهل تهران | منابع: Journal of Nutritional Science (2021)، Nutrition Research Reviews (2020)، Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology (2019)، Food Quality and Preference (2018)